De fractie van KIJK!!! is verrast door de inhoud van de kadernota voor de jaren 2021 tot en met 2024. Niet zozeer door de grote tekorten op de begrotingen van die jaren, wel door de consequenties die het College daar in deze fase van voorbereiding van de meerjarenbegroting 2021-2024 aan verbindt. Kort door de bocht: het College ziet voor de gemeente Meerssen eigenlijk geen mogelijkheid om zelfstandig te blijven.
De fractie van KIJK!!! vindt die conclusie nog niet aan de orde. Eerst zou, ook al is dat een heel lastig traject, grondiger verkend moeten worden waar eventueel nog financiële ruimte zit. Pas als voor de raad klip en klaar duidelijk is dat die er onvoldoende is, zou herindeling als optie in beeld moeten komen. En er is nóg een route waarvan de fractie vindt dat die verkend moet worden. De raad heeft gekozen voor het als zelfstandige gemeente samenwerken met de gemeente Maastricht. Dat traject wordt nu door de Colleges van de beide gemeenten uitgewerkt. Belangrijke stap in dat proces is het Bestuurlijk Convenant waar de raad woensdag 17 juni jl. na een stevig debat met 9 tegen 8 stemmen ja tegen zei.
De fractie van KIJK!!! wil de opgave waar de gemeente Meerssen voor staat – moeilijke keuzes maken – niet uit de weg gaan. En voor de duidelijkheid: om en nabij 60% van de Nederlandse gemeenten (ook Maastricht) heeft grote tekorten. En dat is niet omdat er door de gemeenten slecht financieel beleid is gevoerd. Ze zijn onder andere ontstaan als gevolg van de steeds maar oplopende kosten in het sociaal domein en dan met name in het deeldomein jeugd(zorg).
Hoe dan ook: Maastricht en Meerssen zitten in hetzelfde schuitje van tekorten, vooral als gevolg van opgelegd beleid van de centrale overheid. Voor de fractie van KIJK!!! is het (nog) niet duidelijk waarom herindeling het weg begroten van de tekorten van het moment gemakkelijker zou maken. Herindeling poetst geen tekorten weg. En indien dat wel zo is dan zouden we daar wel een rekensom voor op tafel gelegd willen zien. Algemeen bekend is dat schaalvergroting namelijk zelden tot kostenbesparing op termijn heeft geleid.
Het opgeven van de zelfstandigheid van de gemeente Meerssen en onze kernen vinden wij op dit moment een te hoge prijs voor het oplossen van een probleem dat overal in het land speelt: tekorten die zijn ontstaan doordat de overheid taken (inclusief een bezuinigingsopgave) lokaal heeft weggezet terwijl die om een groter bestuurlijk kader (regio, provincie, bijvoorbeeld) vragen. Zoals jeugdzorg, om maar een deeldomein te noemen.
Tenslotte, het gaat hier om problematiek die een belangrijk – door de gemeente Meersen zelf in gang gezet – experiment doorkruist: het verder gaan als regiegemeente. Dat opent de poort naar nieuwe vormen van ambtelijke samenwerking met aanzienlijk meer potentie tot een goede dienstverlening aan de burgers en met behoud van meer lokale besluitvorming en uitvoering van beleid op maat.
De fractie van KIJK!!! ziet dat als een tussenstap naar mogelijk regionale bestuurlijke samenwerking op termijn. We vinden het te vroeg het hoofd in de schoot te leggen en de handdoek in de ring te werpen. Samenwerken met Maastricht zoals bedoeld in de regieconstructie en samen met Maastricht optrekken in de richting van het provinciebestuur schept mogelijk kansen om ook financieel meer experimenteel de meerjarenbegroting 2021-2024 aan te vliegen. Dat is meer dan de moeite waard.